robots.txt คืออะไร แนะแนวทางวิธีเขียน

robots.txt ?? : เคยสงสัยไหมว่า เวลาที่เราค้นหาข้อมูลอะไรสักอย่างบนโลกออนไลน์ ทำไม Search Engine อย่าง Google ถึงรู้จักเว็บไซต์ต่างๆ และนำเสนอผลลัพธ์ที่ตรงกับความต้องการของเราได้ คำตอบส่วนหนึ่งก็มาจากเจ้า robots.txt ไฟล์ลับๆ ที่แอบซ่อนอยู่เบื้องหลังเว็บไซต์ของคุณเอง

robots.txt คืออะไร?

robots.txt คือ ไฟล์ข้อความธรรมดาที่ทำหน้าที่เหมือนป้ายบอกทางสำหรับบอทของ Search Engine (Search Engine Bots) เหล่านี้เปรียบเสมือนแมลงสาบตัวน้อยๆ ที่คอยรวบรวมข้อมูลตามเว็บไซต์ต่างๆ เพื่อนำไปสร้างฐานข้อมูลให้กับ Search Engine robots.txt จะช่วยกำหนดว่า บอทเหล่านี้สามารถเข้าถึงและเก็บข้อมูลส่วนไหนของเว็บไซต์เราได้บ้าง

บอทของ Search Engine ทำงานอย่างไร?

ลองนึกภาพคลังสินค้าขนาดใหญ่ที่เต็มไปด้วยสินค้ามากมาย หน้าที่ของบอทก็เหมือนกับพนักงานคลังสินค้าที่คอยเก็บรวบรวมข้อมูล เช่น ชื่อ ประเภท และจำนวนสินค้า บอทจะเข้าไปเยี่ยมชมเว็บไซต์ของคุณ ค้นหาและเก็บข้อมูลหน้าเว็บ บทความ รูปภาพ ตลอดจนไฟล์ต่างๆ เพื่อนำไปสร้างดัชนี (Index) ฐานข้อมูลขนาดมหึมาที่ช่วยให้ Search Engine ค้นหาเว็บไซต์ที่เกี่ยวข้องกับการค้นหาของผู้ใช้งาน

robots.txt ทำหน้าที่อะไร?

robots.txt เปรียบเสมือนป้ายบอกทาง ช่วยให้คุณควบคุมการทำงานของเหล่าบอทเหล่านี้ได้ คุณสามารถกำหนดได้ว่า บอทสามารถเข้าถึงหน้าเว็บใดบ้าง หรือห้ามเข้าถึงหน้าเว็บใดบ้าง

ยกตัวอย่างเช่น คุณอาจจะไม่อยากให้บอทเก็บข้อมูลหน้า “เข้าสู่ระบบ” ของเว็บไซต์คุณ robots.txt ก็จะช่วยป้องกันไม่ให้ข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้งานรั่วไหล นอกจากนี้ คุณยังสามารถใช้ robots.txt เพื่อป้องกันไม่ให้บอทเก็บข้อมูลไฟล์ที่ไม่สำคัญ เช่น ไฟล์รูปภาพขนาดเล็ก ซึ่งจะช่วยประหยัดทรัพยากรของเว็บไซต์

ทำไม robots.txt ถึงสำคัญสำหรับ SEO?

SEO (Search Engine Optimization) คือกระบวนการปรับแต่งเว็บไซต์ของคุณให้ติดอันดับต้นๆ ในผลการค้นหา robots.txt มีบทบาทสำคัญใน SEO ด้วยเหตุผล 2 ประการ

robots.txt ช่วยให้ Search Engine ค้นหาคอนเทนต์ที่สำคัญ

Search Engine จะใช้ข้อมูลจาก robots.txt เพื่อตัดสินใจว่า หน้าเว็บใดบ้างที่ควรนำมาแสดงในผลการค้นหา หาก robots.txt ของคุณเขียนไม่ถูกต้อง Search Engine อาจเข้าใจผิดและไม่นำหน้าเว็บที่สำคัญของคุณมาแสดงผล ส่งผลให้เว็บไซต์ของคุณสูญเสียโอกาสในการดึงดูดผู้เข้าชม

robots.txt ช่วยประหยัดทรัพยากรเว็บไซต์

บอทของ Search Engine จะร้องขอข้อมูลจากเว็บไซต์ของคุณทุกครั้งที่เข้ามาเยี่ยมชม หากเว็บไซต์ของคุณมีไฟล์ที่ไม่สำคัญจำนวนมาก บอทเหล่านี้จะต้องใช้เวลาและทรัพยากรในการดึงข้อมูล ซึ่งอาจส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของเว็บไซต์ robots.txt ช่วยให้คุณสามารถบล็อกการเข้าถึงไฟล์ที่ไม่สำคัญ ช่วยให้เว็บไซต์ของคุณทำงานได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้น

องค์ประกอบของไฟล์ robots.txt

ไฟล์ robots.txt ประกอบด้วย 4 ส่วนหลัก

User-agent

User-agent ระบุประเภทของบอทที่คุณต้องการควบคุม ตัวอย่างเช่น Googlebot เป็น User-agent ของ Google Bingbot เป็น User-agent ของ Bing คุณสามารถระบุ User-agent หลายตัวในไฟล์ robots.txt

Disallow

Disallow ใช้เพื่อบล็อกบอทไม่ให้เข้าถึงไดเรกทอรีหรือไฟล์ที่ระบุ ตัวอย่างเช่น

Disallow: /wp-admin/

คำสั่งนี้จะบล็อกบอทไม่ให้เข้าถึงไดเรกทอรี /wp-admin/ ซึ่งเป็นไดเรกทอรีสำหรับผู้ดูแลระบบ WordPress

Allow (เสริม)

Allow ใช้เพื่ออนุญาตให้บอทเข้าถึงไดเรกทอรีหรือไฟล์ที่ถูกบล็อกโดย Disallow ตัวอย่างเช่น

Disallow: /wp-admin/
Allow: /wp-admin/xmlrpc.php

คำสั่งนี้จะอนุญาตให้บอทเข้าถึงไฟล์ xmlrpc.php ในไดเรกทอรี /wp-admin/

Sitemap (เสริม)

Sitemap เป็นไฟล์ XML ที่แสดงรายการหน้าเว็บทั้งหมดในเว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถระบุ Sitemap ของคุณในไฟล์ robots.txt เพื่อช่วยให้บอทค้นหาและดัชนีหน้าเว็บของคุณได้ง่ายขึ้น ตัวอย่างเช่น

Sitemap: https://www.example.com/sitemap.xml

คำสั่งนี้จะแจ้งให้บอททราบว่า Sitemap ของเว็บไซต์ของคุณอยู่ที่ https://www.example.com/sitemap.xml

วิธีเขียน robots.txt ที่ดี

การเขียน robots.txt ที่ดีมีหลักการดังนี้

ตรวจสอบความถูกต้องของ Syntax

Syntax ของไฟล์ robots.txt มีความสำคัญมาก หาก Syntax ผิด บอทอาจไม่สามารถอ่านไฟล์ของคุณได้ คุณควรใช้เครื่องมือทดสอบ robots.txt เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของไฟล์ก่อนใช้งาน

เครื่องมือทดสอบ robots.txt

• Google Search Console: https://support.google.com/webmasters/answer/6062598?hl=en
• Bing Webmaster Tools: https://www.bing.com/webmaster/tools
• Robots.txt Tester: https://www.rankwatch.com/free-tools/

โฟกัสที่การบล็อกคอนเทนต์ที่ไม่สำคัญ

คุณไม่จำเป็นต้องบล็อกทุกหน้าเว็บในเว็บไซต์ของคุณ มุ่งเน้นไปที่การบล็อกคอนเทนต์ที่ไม่สำคัญ เช่น ไฟล์รูปภาพขนาดเล็ก ไฟล์ CSS และ JavaScript

ใช้ Disallow อย่างชาญฉลาด

คำสั่ง Disallow มีพลังมาก ใช้มันอย่างชาญฉลาดเพื่อหลีกเลี่ยงการบล็อกหน้าเว็บที่สำคัญ ศึกษาคู่มือผู้ใช้ของ Search Engine อย่างละเอียด

ตัวอย่างการใช้ Disallow

Disallow: /wp-content/plugins/
Disallow: /wp-content/themes/
Disallow: /wp-includes/

คำสั่งนี้จะบล็อกบอทไม่ให้เข้าถึงไดเรกทอรี plugins, themes และ includes ของ WordPress ซึ่งเป็นไดเรกทอรีที่ไม่จำเป็นสำหรับผู้ใช้ทั่วไป

กรณีศึกษา: เว็บไซต์ E-commerce

ลองนึกภาพเว็บไซต์ E-commerce ที่มีสินค้าหลายพันรายการ เว็บไซต์นี้อาจมีหน้าเว็บหลายหมื่นหน้า การบล็อกหน้าเว็บทั้งหมดในเว็บไซต์ อาจส่งผลเสียต่อ SEO

วิธีที่ดีกว่าคือ การบล็อกหน้าเว็บที่ไม่สำคัญ เช่น หน้าที่แสดงผล 404 หน้าสำหรับสินค้าที่ไม่มีจำหน่ายแล้ว หรือหน้าสำหรับการเข้าสู่ระบบ นอกจากนี้ เว็บไซต์ E-commerce ควรมี Sitemap ที่ครอบคลุม เพื่อช่วยให้บอทค้นหาและดัชนีหน้าสินค้าได้ง่ายขึ้น

ข้อผิดพลาดที่พบบ่อยในการเขียน robots.txt

ข้อผิดพลาดที่พบบ่อยในการเขียน robots.txt มีดังนี้

บล็อกคอนเทนต์ที่สำคัญโดยไม่ตั้งใจ

เป็นเรื่องง่ายที่จะบล็อกคอนเทนต์ที่สำคัญโดยไม่ตั้งใจ ตรวจสอบ Syntax ของไฟล์ robots.txt อย่างละเอียดก่อนใช้งาน

Syntax Error

Syntax Error เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของปัญหา robots.txt ใช้เครื่องมือทดสอบ robots.txt เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของไฟล์

คำถามที่พบบ่อย (FAQs)

Q: robots.txt สำคัญสำหรับเว็บไซต์ทุกประเภทหรือไม่

A: ใช่ robots.txt สำคัญสำหรับเว็บไซต์ทุกประเภท ไม่ว่าเว็บไซต์ของคุณจะเป็นเว็บไซต์ส่วนตัว เว็บไซต์ธุรกิจ หรือบล็อก

Q: ฉันควรอัปเดต robots.txt บ่อยแค่ไหน

A: คุณควรอัปเดต robots.txt เมื่อใดก็ตามที่คุณเปลี่ยนแปลงโครงสร้างเว็บไซต์ของคุณ หรือเมื่อคุณเพิ่มหรือลบหน้าเว็บ

Q: ฉันสามารถใช้ robots.txt เพื่อป้องกันไม่ให้ Search Engine ดัชนีเว็บไซต์ของฉันได้หรือไม่

A: ใช่ คุณสามารถใช้ robots.txt เพื่อป้องกันไม่ให้ Search Engine ดัชนีเว็บไซต์ของคุณได้ แต่ไม่แนะนำ เว็บไซต์ของคุณจะไม่สามารถแสดงผลในผลการค้นหา ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อ SEO ของคุณ

Q: มีเครื่องมืออะไรบ้างที่ฉันสามารถใช้เขียน robots.txt

A: มีเครื่องมือมากมายที่คุณสามารถใช้เขียน robots.txt เครื่องมือยอดนิยมบางตัว ได้แก่ Google Search Console, Bing Webmaster Tools และ Robots.txt Tester

Q: ฉันควรขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ SEO ในการเขียน robots.txt หรือไม่

A: หากคุณไม่แน่ใจว่าจะเขียน robots.txt อย่างไร คุณควรขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ SEO ผู้เชี่ยวชาญ SEO สามารถช่วยคุณเขียน robots.txt ที่เหมาะกับเว็บไซต์ของคุณ

บทสรุป

robots.txt เป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับ SEO การเขียน robots.txt ที่ดีจะช่วยให้ Search Engine ค้นหาและดัชนีเว็บไซต์ของคุณได้ง่ายขึ้น ซึ่งจะช่วยให้เว็บไซต์ของคุณติดอันดับต้นๆ ในผลการค้นหา และดึงดูดผู้เข้าชมมากขึ้น