เข้าใจงบแสดงฐานะการเงิน(งบดุล)อย่างง่าย

งบแสดงฐานะการเงิน หรือ งบดุล เปรียบเสมือนภาพถ่ายของสถานะทางการเงินของธุรกิจ ณ วันที่กำหนด เผยให้เห็นว่าธุรกิจมีอะไรบ้าง (สินทรัพย์) เป็นหนี้ใครบ้าง (หนี้สิน) และเจ้าของธุรกิจมีเงินลงทุนในธุรกิจเท่าไหร่ (ส่วนของผู้ถือหุ้น) เปรียบเสมือนการชั่งน้ำหนักว่าธุรกิจมี “ทรัพย์สิน” มากกว่า “หนี้สิน” หรือไม่

บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจงบแสดงฐานะการเงินอย่างง่าย แบ่งเป็น 3 หัวข้อหลัก:

1. โครงสร้างของงบแสดงฐานะการเงิน

• สินทรัพย์: สิ่งที่กิจการเป็นเจ้าของ แบ่งเป็น
  • สินทรัพย์หมุนเวียน: แปลงเป็นเงินสดได้ภายใน 1 ปี เช่น เงินสด ลูกหนี้ เงินฝากธนาคาร
  • สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน: แปลงเป็นเงินสดได้ยาก เช่น ที่ดิน อาคาร เครื่องจักร
• หนี้สิน: เงินที่กิจการเป็นหนี้ แบ่งเป็น
  • หนี้สินหมุนเวียน: ชำระคืนภายใน 1 ปี เช่น เงินกู้ยืมระยะสั้น เจ้าหนี้การค้า
  • หนี้สินไม่หมุนเวียน: ชำระคืนภายในระยะยาว เช่น เงินกู้ยืมระยะยาว
• ส่วนของผู้ถือหุ้น: เงินลงทุนของเจ้าของกิจการ บวก กำไรสะสม ลบ ขาดทุนสะสม

2. วิเคราะห์งบแสดงฐานะการเงิน

• สภาพคล่อง: กิจการมีเงินสดเพียงพอต่อการชำระหนี้สินระยะสั้นหรือไม่
• ความสามารถในการทำกำไร: กิจการมีกำไรหรือขาดทุน
• โครงสร้างเงินทุน: กิจการมีหนี้สินมากหรือน้อย
• ความมั่นคงทางการเงิน: กิจการมีสินทรัพย์เพียงพอต่อหนี้สินหรือไม่

3. ตัวอย่างการวิเคราะห์

• บริษัท A มีสินทรัพย์หมุนเวียน 100 ล้านบาท หนี้สินหมุนเวียน 80 ล้านบาท หมายความว่า บริษัท A มีเงินสดเพียงพอต่อการชำระหนี้สินระยะสั้น
• บริษัท B มีกำไร 10 ล้านบาท หมายความว่า บริษัท B ทำกำไร
• บริษัท C มีหนี้สิน 50% ของสินทรัพย์ หมายความว่า บริษัท C มีหนี้สินสูง
• บริษัท D มีสินทรัพย์ 2 เท่าของหนี้สิน หมายความว่า บริษัท D มีความมั่นคงทางการเงิน

เพิ่มเติม : วิเคราะห์งบแสดงฐานะทางการเงินแบบเจาะลึก

ตัวอย่างการวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงิน

1. อัตราส่วนสภาพคล่อง
   • อัตราส่วน (Current Ratio): แสดงความสามารถของกิจการในการชำระหนี้สินระยะสั้นสูตร: (สินทรัพย์หมุนเวียน / หนี้สินหมุนเวียน)
   • อัตราส่วน Quick Ratio: แสดงความสามารถของกิจการในการชำระหนี้สินระยะสั้น โดยไม่รวมสินค้าคงเหลือสูตร: (สินทรัพย์หมุนเวียน – สินค้าคงเหลือ / หนี้สินหมุนเวียน)
2. อัตราส่วนวัดผลการดำเนินงาน
   • อัตรากำไรขั้นต้น (Gross Profit Margin): แสดงสัดส่วนกำไรขั้นต้นจากยอดขายสูตร: (กำไรขั้นต้น / ยอดขาย) x 100%
   • อัตราส่วนกำไรสุทธิ (Net Profit Margin): แสดงสัดส่วนกำไรสุทธิจากยอดขายสูตร: (กำไรสุทธิ / ยอดขาย) x 100%
3. อัตราส่วนวัดผลตอบแทนต่อผู้ถือหุ้น
   • อัตราผลตอบแทนจากส่วนของผู้ถือหุ้น (Return on Equity – ROE): แสดงประสิทธิภาพของกิจการในการใช้เงินทุนของเจ้าของสูตร: (กำไรสุทธิ / ส่วนของผู้ถือหุ้น) x 100%
4. อัตราส่วนวัดภาระหนี้สิน
   • อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน (Debt-to-Equity Ratio): แสดงภาระหนี้สินของกิจการเทียบกับทุนของเจ้าของสูตร: (หนี้สินทั้งหมด / ส่วนของผู้ถือหุ้น)

การตีความผล

• อัตราส่วนแต่ละตัวมีค่ามาตรฐานที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับประเภทของธุรกิจ
• ควรเปรียบเทียบอัตราส่วนของกิจการกับค่ามาตรฐาน และกับงบดุลของปีก่อนหน้า
• ควรวิเคราะห์อัตราส่วนหลายตัวร่วมกัน เพื่อให้ได้ภาพรวมของสุขภาพทางการเงิน

เครื่องมือวิเคราะห์

• เว็บไซต์ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (www.set.or.th)
• โปรแกรมวิเคราะห์งบการเงิน

ข้อควรระวัง

• การวิเคราะห์งบแสดงฐานะทางการเงินเป็นเพียงเครื่องมือหนึ่งในการตัดสินใจ
• ควรพิจารณาปัจจัยอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น กลยุทธ์ของกิจการ สภาพเศรษฐกิจ และการแข่งขัน

ตัวอย่างบริษัท

• บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)
• บริษัท ไทยออยล์ จำกัด (มหาชน)
• บริษัท ซีพี ออลล์ จำกัด (มหาชน)

ตัวอย่างการวิเคราะห์

• บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) มีอัตราส่วนหนี้สินต่อทุนต่ำ แสดงว่ามีภาระหนี้สินน้อย
• บริษัท ไทยออยล์ จำกัด (มหาชน) มีอัตรากำไรขั้นต้นสูง แสดงว่ามีประสิทธิภาพในการผลิต
• บริษัท ซีพี ออลล์ จำกัด (มหาชน) มีอัตราผลตอบแทนจากส่วนของผู้ถือหุ้นสูง แสดงว่าใช้เงิน

สรุป

งบแสดงฐานะการเงินเป็นเครื่องมือสำคัญในการวิเคราะห์สุขภาพทางการเงินของกิจการ ช่วยให้นักลงทุน นักวิเคราะห์ และผู้บริหาร เข้าใจสถานะทางการเงิน โครงสร้างเงินทุน และความสามารถในการทำกำไรของกิจการ

การอ่านงบแสดงฐานะทางการเงิน

• เปรียบเทียบงบดุลกับงบปีก่อนหน้า
• เปรียบเทียบงบดุลกับกิจการในกลุ่มเดียวกัน
• วิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงิน

คำศัพท์เพิ่มเติม

• สินทรัพย์สุทธิ: สินทรัพย์ – หนี้สิน
• ส่วนของผู้ถือหุ้น + หนี้สิน = สินทรัพย์
• หนี้สิน = Liabilities
• ส่วนของผู้ถือหุ้น = Shareholders’ Equity
• สภาพคล่อง = Liquidity
• แหล่งที่มาของเงินทุน = Sources of Financing
• โครงสร้างเงินทุน = Capital Structure
• สัดส่วนหนี้สินต่อทุน = Debt-to-Equity Ratio
• กระแสเงินสด = Cash Flow
• อัตราส่วนทางการเงิน = Financial Ratios
• อัตราส่วนสภาพคล่อง = Liquidity Ratios
• อัตราส่วนวัดผลการดำเนินงาน = Profitability Ratios
• อัตราส่วนวัดผลตอบแทนต่อผู้ถือหุ้น = Return on Equity (ROE)
• อัตราส่วนวัดภาระหนี้สิน = Debt-to-Equity Ratio
• ค่ามาตรฐาน = Benchmark
• โปรแกรมวิเคราะห์งบการเงิน = Financial Analysis Software

หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้เข้าใจงบแสดงฐานะการเงินมากขึ้น

หมายเหตุ:

บทความนี้เป็นเพียงการอธิบายแบบง่ายๆ ยังมีรายละเอียดอีกมากมายเกี่ยวกับงบแสดงฐานะการเงิน นักลงทุนควรศึกษาเพิ่มเติมก่อนตัดสินใจลงทุน
บทความนี้เป็นเพียงการสรุปใจความสำคัญ เนื้อหาอาจไม่ครบถ้วนสมบูรณ์

การอ่านงบแสดงฐานะการเงิน ช่วยให้เข้าใจสถานะทางการเงินของกิจการ เหมาะสำหรับนักลงทุน นักวิเคราะห์ เจ้าของกิจการ และผู้ที่สนใจ